Thưởng thức hương vị dân giã của cá niêu kho làng Vũ Đại

Khi nhắc đến Hà Nam thì bạn sẽ nghĩ đến ngay những món ăn đặc sản như hồng Nhân Hậu, chuối Ngự không thể thiếu được món cá niêu kho làng Vũ Đại là một món ăn nổi tiếng mà bất cứ ai khi có dịp ghé thăm Hà Nam không thể bỏ qua được.

Cá kho truyền thống của người dân nơi đây chính là món ăn đặc sản nổi tiếng, vì vậy nên mỗi nồi cá kho chúng có giá đặc biệt lên đến cả triệu đồng. Không chỉ bởi đây là món ăn đặc sản mà nó là hương vị thơm ngon đậm đà cũng từ con cá đấy từng miếng riềng và gừng, chanh, mắm đấy nhưng không phải ai cũng có thể tạo được hương vị riêng biệt mà chỉ có tại làng Vũ Đại mà thôi.

Để có thể tạo nên được hương vị đặc trưng nhất của cá niêu kho làng Vũ Đại, thì những con cá dùng để kho được chọn cẩn thận sử dụng cá trắm đen, không được độn loại cá khác mà con cá phải có trọng lượng từ 4kg trở lên thì thịt cá mới ngon và mới chắc và ngọt được. Cá trắm thì bạn chọn những con còn sống và khỏe mạnh khi mổ cá không được làm vỡ ruột để tránh các chất tanh và bẩn dính vào mình cá. Bạn lấy phần mình và bỏ đầu cùng với đuôi đi, xắt chúng thành từng miếng to và đem rửa cùng với nước mưa có pha thêm chút muối để cho cá hết nhớt và hết máu tanh.

Khi niêu cá đạt chuẩn thì chúng phải có vị chua của tương hoặc của quả chanh, quả chấp, bên cạnh đó thì cá kho trong niêu đất phải đạt thời gian từ 10 đến 14 tiếng. Không chỉ có cá mà ngay cả với niêu đất cũng được chuẩn bị rất kỳ xông và niêu đất này được rửa sạch và phơi khô, sau đó thì đun qua cùng với một lần nước nóng để loại bỏ tạp chất cũng như để kiểm tra độ kín và bền. Nếu như bạn làm cá kho niêu mà bỏ qua công đoạn này thì niêu cá sẽ bị hỏng và có bao nhiêu gia vị cũng bị ngấm hết vào niêu và miếng cá khi ăn sẽ bị nhạt nhẽo và không có vị đậm đà.

Ngày trước những người dân ở làng Vũ Đại kho cá chỉ để ăn và để gửi cho con cháu khi đi học xa. Tuy nhiên thì chính hương vị thơm ngon của món ăn này được truyền đạt đến tai nhau thì người ta lại càng tìm đến món cá kho niêu này từ đó kho cá chính là cái nghề.

Cùng lắng nghe bà Trần Thị Là chính là nghệ nhân của làng Vũ Đại khi chuẩn bị cho bước kho cá thì cẩn thận xếp một lớp riềng thái mỏng xuống bên dưới đáy của nồi, bà cho biết với công đoạn kho cá từng miếng riềng cũng phải thái miếng vừa và không được dày, mỏng quá để làm sao cho cá nhừ cả bên trên và bên dưới lại không bị cháy. Cá kho truyền thống khi xếp vào bên trong nồi thì phải theo nguyên tắc khúc nào có xương to thì xếp xuống dưới còn phần nạc và xương nhỏ thì cho lên trên. Khi xếp cá xong thì hãy phủ một lớp riềng và gừng đã được giã nhỏ lên rồi nêm mắm và muối, đổ nước hàng thắng từ đường trắng, thêm vào đó cũng với một chút nước chanh để cho cá không có mùi tanh và miếng cá chắc, không bị bở. Công đoạn kho cá phải mất đến 14 tiếng nhất định phải trông nom thường xuyên chứ không được bỏ bê khỏi vị trí.

Bởi vì chúng được làm rất công phu và ngon miệng nên một nồi cá có giá khoảng 500 đến hơn triệu đồng hoặc nhiều hơn tưởng như là đắt ấy nhưng lại được người làm bỏ ra rất nhiều công sức.

Cá kho làng Vũ Đại đặc biệt rất quan trọng là không hề sử dụng chất bảo quản và có thể giữ được nồi cá này từ 5 đến 10 ngày và đó là nhờ vào kỹ thuật kho cũng như từ các gia vị từ thiên nhiên.

Nếu như bạn có cơ hội thì hãy đến làng Vũ đại thưởng thức cho mình những miếng cá thơm ngon hấp dẫn để có thể thấy được cái hồn cũng như hương vị dân dã của món ăn nổi tiếng nhưng vô cùng quen thuộc của làng Quê Việt Nam.